Es miña porque conseguiches entrar na miña alma e até hoxe ficaches nela. Ás veces síntote tan miña, que até me doe non terte cerquiña e comezo a dubidar de min. Como é posíbel sentir tanto unha terra que non te viu nen nacer, nen medrar e coa que non estás unido nen por familia nen por traballo? Quen me escoite falar desta terra, pensará que son un tolo. E talvez o sexa. Mais, como non ía sentirte miña? Se xa me namoraches o día que pisei por primeira vez o teu húmido chan!
Ti es a terra da choiva, aínda que con isto estea a alimentar o mesmo clixé de sempre. Tes máis de 100 voces para ela. E se che digo a verdade, nunca ouvira palabras máis bonitas cás túas para falar da choiva. Quen mo negará logo de escoitar o melódico son que teñen orballo, barruxeira, orballeira, babuxada, barruceira, poalla e poalleira, chuvieira, babuña, froallo, lapiñeira, zarzallo, bátega, cebrina, dioivo, xistra, auganeve, escarabana, salabreada, torba, borraxoia, brétema, fuscallo, neboeiro e zarracina? De vez en cando a choiva escurece a túa alma e deixaa desbordar. Pero mesmo que a leves tan dentro de ti, ámbolos dous sabemos que nunca choveu que non escampara. E é que és ti tamén a terra da luz, e non cho digo soamente polos días de sol, que obvio que tamén. Vivirte con sol é unha ilusión efémera, mais, porén intensa porque é entón que saen a refulxir tódalas cores que normalmente agochas baixo un manto cinza. Pero non o digo polo sol, dígocho pola túa xente que – coma nós – é xente do norte, que garda no seu interior o sol que non ten fóra. Xente xeitosa, traballadora e incansábel. Xente que camiña, camiña tanto que emigra. E aínda que ninguén saiba se veñen ou van, se soben ou baixan, eles sabeno con certeza. Alá foron todos eles a terras estrañas e afastadas, coa mirada sempre á fronte mailo corazón morrendo de saudade dos seus, e de morriña de ti. Posúes a natureza da lembranza e moras nun recuncho da memoria de quen te deixou. Es lágrima para quen está lonxe de ti, e ben sabes que ás veces incluso ti precisas sentirnos preto. Entón convérteste en camiños, longos e curtos, anchos e estreitos, santos e terreais; convérteste no camiño do mundo. E é que estás tan núa de xentío que es substancia para a alma de quen te visita. Sabes que quen non te procura, non te acha, porque quen non te procura, xa te ten. Fas da nostalxia o teu sorriso e levas dentro a alegría. Isto pódevos parecer unha contradición a alguns, pero énos así. Ti es distinta, non che gusta a présa, prefires a tranquilidade. Es o contrario ao barullo, un momento de sosego. Es lentitude e calma, intimidade e acougo. Gústache tanto estar soliña que o material che é inútil. Niso, afastácheste dos homes, achegándote a eles.
Xa medraches, queridiña. Viches pasar moita xente dende daquela e seguícheslle o paso a civilizacións perdidas. Fuches ti a terra dos antigos galaicos loitadores que tantas décadas se resistiron aos romanos e que aínda hoxe nos teñen impresionados ao visitarmos aqueles castros que che deixaron na túa face. É historia que queda, que o tempo non puido borrar. Son os teus caudalosos ríos, regueiros e regatiños as testemuñas daqueles tempos, e nas súas augas levan a memoria deses celtas, dos suevos, dos bretóns e dos teus reis, para lembrarte sempre de onde vés.
Es a fin da terra e o centro do mundo ao mesmo tempo, mestura do lume e da terra, morte e vida, auga e ar. A túa pel é de hórreos, pazos, castros, dolmens, e cruceiros, e tínguese de tódalas gamas de verde imaxinábeis que fan relucir os teus soutos e bidueirais, as túas carballeiras e salcedas, as pradarías e os outeiros. Es terra meiga, es de mística esencia, e na túa alma gardas lugares recónditos que ata ti mesma descoñeces. Neles acóchanse as máis fermosas mouras, doncelas de cabelo louro e cumprido, que sempre levan un feitizo namoradeiro nos seus beizos, e que embaixo das antas e mámoas esconden os máis preciosos tesouros. Neses currunchos ocultos, atópanse tamén os revoltosos trasnos, as traizoeiras lavandeiras lavando as sabas manchadas de sangue, e mailo xigante Apalpador, pero tamén seres máis temíbeis como o Lobishome, o Olláparo ou a Santa Compaña. Es tamén lar das meigas e dos seus meigallos e feitizos. Aquelas meigas, nas que non todo o mundo cre, pero das que todos sabemos que habelas, hainas! Es terra dos conxuros da Queimada, o mellor remedio de meigallos e mal de ollo, espanto dos maos espíritus, purificadora das nosas almas. E como non ías ser misteriosa? Se coas túas fragas cubertas de mofo e musgo, as mañanciñas de borraxeira densa e aquela brétema espesa que ás veces non quer escambrar, estás feita para as persoas crearen mitos e lendas acerca do seu arredor.
Es unha terra bicada por dous mares, atravesada por dous grandes ríos – o Sil mailo Miño, que daquela xa namorara a Manuel María – e incontábeis regueiros, aos que, ao unírense contigo, soubeches recibir ben e cós que che fundiches nunha aperta indisolúbel. Atravésante coma cicatrices, levando a túa esencia até o mar para deixalo cun sentir máis teu. As túas augas poden ser perigosas. Tes até unha costa á que, por tódalas mortes que alá se produxeron, lle puxeron o nome de Costa da Morte. Para min, a costa máis bela que tes. Non hai outro sitio onde poida sentir mellor a túa forza, desencadeada sí, pero pura e verdadeira. Es vida para moita xente que vive do mar, mais á vez podes arrebatarlla. Seino eu, sábelo ti e sábeno eles. Non consegues controlar as túas emocións e por iso, desbórdache a alma e es perigosa ata para quen máis queres. Secasí, ninguén che garda rancor. Es a terra na que conviven a vida e a morte, na que o infinito e o mortal xantan xuntos. E é que és a terra de Santiago Matamoros e da Santa Compaña, das lendas de barcos de pedra e dos druidas, da vida eterna e da morte en San Andrés de Teixido. Unha terra, á que non lle amedrentan as tebras, porque sabe que logo chegará o día da luz e que tarde ou cedo, o máis tardar có vindeiro Entroido, todo voltará a rexurdir. Es un país máxico, de xente ousada que saca a súa forza da terra, porque hai algo nela que a axuda a tirar para adiante. Es terra do oeste, na que os días andan á procura da luz e onde o sol sempre vén a se deitar. Realmente es a terra máis fermosa que a natureza puido crear e fuches tocada pola man de Deus, sendo as cinco Rías Baixas o resultado desa intervención celestial. Es terra dun só Deus, mais de nengún en particular. Por unha banda, antano contábanche lendas de deidades ancestrais, dos deuses celtas como Berobreo, Bandua e Lugh, que te achégan á Irlanda e Escocia, mais por outra tamén es terra xacobea, o centro do universo cristián.
Bueno, e é que aquela proximidade coa Irlanda ven de lonxe: xa no século IX os irlandeses falaban no seu libro Lebor Gabála Érenn (o „Libro das Invasións da Irlanda“) sobre Breogán – rei dos galaicos – que na túa costa construíu unha torre tan alta, tan alta, que desde a cima podía verse a Irlanda. E, segundo ese libro, fuches tamén ti – fogar de Breogán – a terra da que axiña saíron o neto de Breogán, un tal Míl Espáine, e os seus fillos e familiares cara a Irlanda para vingaren a morte de Ith, fillo de Breogán e tío de Míl Espáine, quen fora asasinado polos deuses irlandeses de Tuatha Dé Danann. E, de paso, conquistaron a illa, fundando Míl Espáine a nación irlandesa actual, os milesianos ou gaélicos (os „gairthear Mílidh Easpáinne“ ou „Gaeil“ en gaélico irlandés). Son lendas, sí. Pero na mitoloxía dos irlandeses es ti a patria dos fundadores da súa nación, e iso non cho quita ninguén, ho!
A historia non che quixo ben, ghuapiña. E parece que até hoxe hai persoas, fóra e dentro das túas fronteiras, que che queren mal. Pero bueno, que che vou contar eu? Sábelo ti mellor ca ninguén. Así e todo, continúas aquí. A túa xente continúa aquí. E carallo, sonche recios! Porque a verdade é que por cada galego que che quer mal, haiche tres que che queren ben. Como xa dixen antes, namoreime de ti a primeira vez que te vin. Pero talvez fora só apaixonamento. Namorar, namoráchesme na segunda. Porque foi daquela que realmente te vivín, que coñecín o teu orballo esgotador, as túas mañáns de brétemas espesas e as túas aldeas apartadas. Foi daquela que aprendín que saber falar un pouquiño de galego, che abre portas que xamais pensaras abrir. Foi entón que probei os tesouros da túa terra. O polbo, as centolas, as nécoras, os mexillóns, as navallas, as lagostas, as vieiras e as zamburiñas fixéronme comer a fartar. E axiña descubrín o raxo e a zorza con patacas fritas, e non quería voltar a comer outra cousa. Foi daquela a primeira vez que bebín en cunca o teu albariño, o teu ribeiro e a túa mencía, e tamén a primeira vez que probei o teu licor café. Sinxelamente unha delicia! E xacando foi que me namorei de ti e da túa xente. Esa xente que pode parecer fría nun comezo, pero que se chegar a abri-lo seu corazón, trátate coma un rei. Xente que sofreu abondo e a miúdo aínda sofre, pero que sempre tira para adiante. Xente que sabe que a vida hai que desfrutala, porque pode ser difícil e dura, pero faise curta de carallo. Xente teimosa que ten no „malo será“ a súa fórmula secreta, que coa famosa pregunta de „e logo ti, de quen vés sendo?“ sabeo todo de todo o mundo e que co „vas caer“ continuará adiviñando o futuro. Foi daquela, coñecendo a túa xente, que voltei a ter esperanza na humanidade. Non porque os galegos sexan perfecto – sabemos que non o son – senón polo xeito de seren e afrontaren a vida. E é que dende logo, Galicia, o único que non se nubra nunca en ti, é a alegría da túa xente.
Spanien für Deutsche 